Η υπερκεράτωση χαρακτηρίζεται από πάχυνση του πιο επιφανειακού τμήματος της επιδερμίδας, που ονομάζεται κερατίνη στιβάδα. Σε αυτό το επίπεδο, τα κύτταρα είναι ιδιαίτερα φορτωμένα με κερατίνη, πρωτεΐνη που τους προσδίδει ξηρή και πολύ σκληρή όψη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχει μη φυσιολογική άθροιση της κερατίνης με αποτέλεσμα τη δημιουργία πλακών ή περιοχές με ξηρό δέρμα καλυμμένο με κρούστες.

ΠΟΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΥΠΕΡΚΕΡΑΤΩΣΗ;

Η υπερκεράτωση είναι πριν απ΄ όλα ένα φυσιολογικό φαινόμενο προσαρμογής με σκοπό την αύξηση της αντοχής της επιδερμίδας λόγω αυξημένης παραγωγής υπερβολικά κερατινοποιημένων κυττάρων. Ετσι, όταν περπατάμε με γυμνά πόδια ή κάνουμε έντονη χειρονακτική εργασία, προκαλείται «αντανακλαστικά» πάχυνση των πελμάτων και των παλαμών. Το παραπάνω φαινόμενο έχει ευεργετικά προστατευτικά αποτελέσματα αλλά δημιουργεί έλλειψη άνεσης στην επιφάνεια του δέρματος. Το δέρμα γίνεται τραχύ, ρωγμώδες και εμφανίζει σχισίματα.

Οταν το φυσικό στρες είναι εντοπισμένο (επαναλαμβανόμενη τριβή, μόνιμη στήριξη σε μια περιορισμένη ζώνη), η υπερκεράτωση παίρνει τη μορφή κάλου. Το πιο συχνό παράδειγμα είναι η εμφάνιση κάλων στα πέλματα λόγω υπερβολικής πίεσης σε μια μικρή δερματική επιφάνεια με αποτέλεσμα επώδυνα φαινόμενα όμοια με αυτά που προκαλούνται όταν το πόδι έρχεται σε επαφή με ένα ξένο σώμα.

 

Από όλες τις δερματολογικές παθήσεις, αυτή που προκαλεί σχεδόν πάντα υπερκερατωσικές βλάβες είναι η ψωρίαση. Οι τυπικές βλάβες της πάθησης, αρχικά κόκκινες, καλύπτονται από παχιά και πολύ πυκνά λέπια, δημιουργώντας την όψη λεπιδώδους δέρματος. Το πραγματικό αυτό «καύκαλο» ενοχλεί ιδιαίτερα από αισθητικής πλευράς αλλά επίσης, αποτελεί εμπόδιο στη διείσδυση των αντιψωριασικών φαρμάκων.

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΥΠΕΡΚΕΡΑΤΩΣΕΙΣ;

Οταν υπάρχει φυσική αιτία (τριβή, μη φυσιολογική στήριξη), πρέπει, κατά προτεραιότητα, να προσπαθήσουμε να απομακρύνουμε την πίεση, όπου αυτό είναι εφικτό.
Η απομάκρυνση της υπερεκεράτωσης απαιτεί τη χρήση ενυδατικών και μαλακτικών προϊόντων, εμπλουτισμένα με συστατικά που διασπούν τα συμπήγματα της κερατίνης. Τα κερατολυτικά αυτά συστατικά είναι αποκλειστικά η ουρία και το σαλικυλικό οξύ. Ανάλογα με το πάχος, την εντόπιση και την αιτία της υπερκεράτωσης, χρησιμοποιούμε τις ουσίες αυτές σε διάφορες συγκεντρώσεις ενσωματώνοντάς τις σε πολύ πλούσιες υφές.
Κατά την αντιμετώπιση της ψωρίασης, η χρήση των κερατολυτικών αυτών ουσιών βοηθά στην απολέπιση των βλαβών. Μόλις εξαφανισθεί η υπερκεράτωση, μπορεί να ξεκινήσει η θεραπεία συντήρησης με δερμοκορτικοστεροειδή ή παράγωγα βιταμίνης D.